TXAPELDUNAK!!!

Bigarren zikloko ikasle batzuek futbol txapelketan irabazitako kopa Liburutegira ekarri dute, beste sarien artean kokatzeko.
Zorionak, txapeldunak!!!

KULTUR ASTEA

ACEX- KULTUR ASTEA

Maiatzaren 23tik 27ra urtero bezala Acex programak bere Kultur Astea  ospatzen du.
Tailerrak, ipuin kontalariak, eskulanak, hitzaldiak,... Barakaldoko Clara Campoamor Kultur etxean programa honen partaideak elkartu gara.

PARISTIK NATORREN

HAU DUK UMOREA

EZ GOAZ LANERA

IRABAZLEAK

• HAUR HEZKUNTZA. LOURDESEN taldekoak
• 1. ZIKLOA: PB11: PILARREN taldekoak
• 2. ZIKLOA: PD42: ONINTZEREN taldekoak
• 3. ZIKLOA: PD51: LURDESEN taldekoak.

ZORIONAK!!!!

FURRA FURRA

HH ETA 1. ZIKLOA: TXISTUA

2. ETA 3. ZIKLOA: TTUNTTUNA

FURRA FURRA 2, ETA 3. ZIKLOAN

• Jotzen duenak ezin du aldi berean musika tresna jo eta buruan hatz egin.
• Perkusiozko tresna hau zurez eginda dago.
• Makila derrigorrezkoa da soinua sortzeko.
• Txistuarekin batera jotzen den musika tresna hau ez da oso ezaguna gaur egun.
• Nahiz eta sei soka izan,  danbor bat bezala erabiltzen da. 

FURRA HAUR HEZKUNTZAN ETA 1. ZIKLOAN

• OSO INSTRUMENTU EZAGUNA DA.
• NORMALEAN BESTE INSTRUMENTU BATEKIN JOTZEN DA.
• INSTRUMENTUAREN MATERIAL GEHIENA ZURA DA.
• BOST ZULO BAINO GUTXIAGO DITU.
• ESKERREKO ESKUAZ JOTZEN DA.

ZEIN OTE DA?

EUSKARA: MISTERIOAREN HIZKUNTZA

DANBOLINA

Danbolina perkusiozko musika tresna da, Euskal Herrian tradizionalki oso hedatua.

Danbolinaren zeregina doinua erritmoarekin laguntzea izan da betidanik.

Txistua laguntzeko erabili ohi da, erritmoa markatzen.

Danbolina danbor txiki eta itxia da, atzealdeko larruan bordoi bakarra izaten duena. Ezkerreko besotik eskegitzen da eta eskuineko eskuaz jotzen  da ziri izeneko makila fin bakarrez.

Txistulariak ezkerreko eskuinaz txistua jotzen duen bitartean, eskuineko eskuaz danbolina jotzen du melodiaren erritmoa markatzeko. 

DULTZAINA

Dultzaina gorputz konikoko musika trena  da. Gorputzak 35 zentimetro inguru neurtzen ditu eta zazpi zulo ditu. Klarinetearen  familiakoa da , baina zaharragoa.

Dultzainaren gorputza egiteko materiala gehienetan  zurezkoak izaten dira eta ezpela izan da zur erabiliena. Joan den mendearen bukaeran Bizkaian eta Gipuzkoan metalezkoak egiten hasi ziren. Hauek arrakasta handia izan zuten (bereziki Bizkaian). Horregatik gaur egun jende askorentzat metalezko dultzaina, Bizkaiko dultzainaren sinonimoa da.

Baserri  girokoa denez, belarriz jo ohi zen XX. mendearen bukaeralderaino; hau da, partiturarik gabe ikasten zuten jotzen.

ATABALA

Atabala perkusiozko  instrumentua da, antzinatik  txistulariei eta antzeko instrumentuei laguntzeko erabili da, euren melodiei erritmoa emateko.

    Egurrezko gorputza du eta bai goiko partean bai azpiko aldean, animalia-larruzko edo plastikozko larruak eramaten ditu. Goikoa edo kolpekaria lodixeagoa izan behar da kolpeak jasotzerakoan berehala ez apurtzeko.

Atabala bi makilatxoez txandaka jotzen da. Txistulariek danbolina jotzen dute esku batekin eta txistua bestearekin. Aldiz, atabala beste pertsona batek jo behar du bi eskuak behar dituelako.

Atabalak laguntzen ditu txistuak baita dultzainak  ere.

PANDEROA

      Euskal Herriko musika tresna da, perkusiozkoa.

      Egurrezko uztail bat da, larruzko partxe bat duena, uztailean metalezko hainbat txapa daude kokatuta.

       Neurri desberdinetako borobila den, bost zentimetro inguruko egurrezko soporte bat da. Bere bueltan, bat edo bi ilaratan jarririk, dozena eta erdi txindata pare izaten ditu. 

      Hasieran, emakumeak ziren panderoa jotzen zutenak.

      Eskuarekin jotzen da. Panderoa jotzeko hiru mota daude:

1.  Esku guztiarekin larruzko partxea kolpatuz.
2.  Behatzen puntak larruzko partxean irristatu.
3.  Gorputzaren atal batzuetan larruzko partxea kolpatu adibidez: burua, ukondoa, besoa…

https://www.youtube.com/watch?v=rUhuYDFCSGU

     https://www.youtube.com/watch?v=poUqVA17sLE

    https://www.youtube.com/watch?v=5miwZYreF64

TRIKITIXA

         Trikitixa jatorriz Frantzia eta Italiako soinujolea da. Akordeoi familiakoa den soinu tresna hau Euskal Herrira ekarri zen duela 100 urte gutxi gorabehera.

         Panderoarekin batera doa beti, tresna bakarra balitz bezala.

          Trena honek bere eskuineko partean 21 edo 23 botoi piano-teklak gisa dauzka melodia jotzen dutenak, eta ezkerrean 12 botoi armonia eta erritmoa markatzen dutenak. Erdian akordeoiko hauspo klasikoa dauka. 

           Trikitixak balore handia izan zuen erromerietan, hala ere, gaur egun orkestreetan eta musika taldeetan ere entzun dezakegu.

  

           

ADARRA

Adarra haizezko musika tresna bat  da, Euskal Herrian oso ohikoa zena. Animalia baten adarra hustuz  eta zulatuz  egiten  da.

Euskal Herrian, Gernikako Batzarretarako deia erabiltzen ziren, Kolitza, Ganekogorta, Gorbeia. Oiz eta Sollube mendietatik.

Deiadar izenaz ere ezagutzen zaio.

TTUNTTUNA

Ttun-ttuna, tuntun edo danburia perkusiozko musika tresna kordofonoa da.

Sei soka ditu eta makila batez, aldi berean, erritmoa markatzen jotzen da.  Sokazko eta bereziki kolpatuzko taldeko danbor bat bezalakoa da.  

Hiru zuloko txirularekin batera jotzen da eskuarki,  txistuak eta danbolinak eratzen duten bikotearen baliokidea osatuz.  Betetzen duen funtzioa: txistuak  jotzen dituen doinuei erritmoz laguntzea da.

Euskal  Herrian oso zabaldurik egon bada ere, gaur egun Zuberoako herrietan erabili izan da dantzetarako.

https://www.youtube.com/watch?v=U_XcjpacBvM

TXALAPARTA

Aintzinako perkusiozko musika tresna da ,makila laburrez jotzen diren bi edo hiru oholez osatua.

2 metro edo 2.5 metro inguruko luzera du oholak, 25 zm-tako zabalera eta 5 zm inguruko lodiera.

Normalean bi pertsonek jotzen dute  bi makilekin, goitik behera eta makilak bertikalki hartuaz.

Batek oinarrizko erritmoa jarri eta besteak erritmoarekin jolas egiten du. Erritmo askatasuna eta jotzailearen nortasuna dira ezaugarri nagusiak. Gehienetan poliki hasten da eta azkar bukatzen. 

Egur mota asko erabili izan dira: haltza, gerezi, astigar, zumar, sahats,...
Makilak egiteko egur astunak erabiltzen dira: haritza, lizarra,...

Txalapartaren hotsa 5-6 km-tara ondo entzuten zen, automobilik eta beste soinurik inguruan ez zenean.

Beti festa inguruan jotzen zen. Teilatuaren gainean ohola ikusitakoan, jendeak bazekien hor laister festa izango zela. Sagar denboran ere, sagarrak bukatzen zirenean, afaria eginez jotzen zen txalaparta.

Txalaparta izenak ere badu bere misterioa; txalapartak beste gauzen artean, zaldiaren arrapalada esan nahi du.

https://www.youtube.com/watch?v=505x6ygagyc

TXISTUA

Hiru zulodun “flauta zuzena” da. Oso zabaldurik dago munduan zehar. Gaur egun, Euskal Herriko instrumentu ezagunenetarikoa da. 

Aurrean 2 zulo eta atzean bakarra duen zurezko nahiz metalezko hodia da,  43 zm- takoa gutxi - gorabehera.

Afrikatik ekarritako ebano-zura erabiltzen da, eta hortik datorkio kolore beltza.

Zurezko tutua babesteko, metalezko eraztun batzuk ditu.

Ezkerreko eskuaz jotzen da, eta eskuinarekin danbolina. Txistua eta danbolina eskutik helduta joan egin dira beti.

Badaude mota desberdinak, haien artean Silbotea handia, luzeagoa eta zabalagoa

Txistulariak, gaur egun ekintza askotan hartzen du parte: ezteietan, erromerietan,...baina funtzio hauetaz gain bazituen beste zenbait ere garai batean: 

·    Kostaldeko herrietan baleak agertzen zirenean txistuarekin aritzen zen txistularia jendeari abisatzen.

     http://www.txistulari.com

ALBOKA

Euskal herrian alboka aintzinatik erabilitako haizezko instrumentua da .

Antzina “zinburruna”eta  klarinete bikoitza izenarekin  ezagutzen zen .

Jotzaileari “albokari” edo “albokerue” deitzen zaio .

Festa eta erromeriak alaituz  panderoa eta koplarekin lotua doa alboka.panderoa eta koplarekin lotua doa alboka.

Alboka jotzerakoan, haizea botatzeko teknika berezia erabiltzen da, etengabe bota behar baita haizea.

 Kainaberazko 2 hodi eta haien buruetan itsatsitako 2 behi adar zatiz osatuta dago. Hodi batek 5 zulo ditu eta besteak 3.

https://www.youtube.com/watch?v=h4zjf5smpzy

https://www.youtube.com/watch?v=rkp7nkqfvku

https://www.youtube.com/watch?v=zi5k7-qr4hg

EUSKAL MUSIKA TRESNAK

FURRA FURRA KANPAINA

Maiatzaren 4tik 10era Furra Furra kanpaina martxan hasiko da. Aurtengo gaia Euskal Musika tresna tradizionalak dira. 

HH eta 1. ziklokoek, alde batetik,  eta 2. eta 3. ziklokoek bestetik,  tresna baten izena asmatu beharko dute. 

Horretarako egunero agertutako pistak arretaz irakurri!!!